Poging 2: 'hier ben ik nou terechtgekomen'

Na het ‘turbulente’ vertrek (Cape Town? Windhoek? Toch Joburg?) en het meer dan ontspannende begin van de reis (3 weken Cape Town en Namibië), ben ik nu ruim een maand aan de slag bij the Star, en kan ik eindelijk zeggen dat ik volledig gesetteld ben. Met het arriveren van de perskaart en het toezeggen van een gratis parkeerplek in de parkeergarage van The Star (waar werknemers normaal 350 rand per maand betalen) heb ik alles wat ik nodig heb om mijn werk te kunnen doen.

Al binnen 2 dagen na aankomst in Johannesburg had ik woonruimte gevonden, dat dat relatief makkelijk en snel zou gaan had ik al begrepen van voorgangers in het project. Ook het redelijk ruime budget van PSO maakte het zoeken makkelijk, want bijna alles wat wordt aangeboden valt binnen dat budget.
De eerste dagen had ik, na de relaxte sfeer in Cape Town en de tijd die lijkt stil te staan in het adembenemend uitgestrekte Namibië, een beetje het gevoel te verzuipen in wereldstad Johannesburg. De miljoenenstad is -zoals elke- groot, druk, chaotisch en verwarrend. Niet dat ik me onveilig voelde, maar ik had niet het gevoel dat ik me thuis zou kunnen voelen hier.
Natuurlijk was dat een logische gedachte, want ondanks dat de eerste wereld erg dichtbij is tussen de hoogbouw van het zakencentrum CBD en de (blanke) villawijk waar ik woon, het blíjft een derdewereld land, waar een cultuurshock onvermijdelijk is. Tel dat op bij de eerder genoemde chaos in ‘Jozi’ en het feit dat ik hier toch alleen zit en je hebt de ideale ingrediënten voor een mini-depressie.
Maar zover heb ik het niet laten komen. Zodra ik er voor het eerst op uit werd gestuurd, zette de ‘chaos’ in de stad zich in mijn hoofd om in ‘bruisende energie’. Zo zie je maar: het is een kwestie van hoe je het benaderd. Nu kan ik met volle overtuiging zeggen dat ik nog geen moment spijt heb gehad van mijn komst naar Johannesburg.

De Star is een grote krant. Dat merk je niet alleen aan de omvang van de redactie (alleen al in de newsroom, waar ik zit, ruim 20 verslaggevers), maar ook aan de professionaliteit van de organisatie. Het duurde een paar dagen, maar toen had ik een eigen werkplek, computer, inlogaccount en emailadres. Het systeem waarmee ze werken is hagelnieuw, pas dit jaar in gebruik genomen. Het was een overstap van Apple naar PC, wat voor veel verslaggevers een probleem bleek. Aangezien ik gewend ben aan PC, word ik hier een beetje gezien als de ‘expert’ in de newsroom, wat inhoudt dat ik bij iedereen al wel eens aan het bureau gestaan heb. Dit heeft ook geholpen om snel veel collega’s te leren kennen. Zij zien me ook als volle collega, wat weer bijdraagt aan het feit dat ik me erg op mn gemak voel hier. Ik hoef me niet te bewijzen, ik hoef niet te vragen om onderwerpen (wat bij mijn stages soms wel zo was): van verschillende kanten krijg ik werk of word ik meegenomen door ervarener verslaggevers.

Naast de collega’s in de newsroom heb ik veel contact met fotografen en chauffeurs: voor veel nieuws wordt ik er samen met een fotograaf op uit gestuurd, in hun eigen auto of een company car. Die laatste wordt meestal bestuurd door een van de ongeveer vijf chauffeurs die de hele dag tot onze beschikking staan.
Als ik het over de kleur van de krant heb, zou ik hem in Nederlands perspectief tussen de Telegraaf en de Volkskrant plaatsen (maar dan toch íets dichter bij de Telegraaf...). Aan de ene kant is er de focus op ongelukken, criminaliteit en schandalen, die dan in groot font op de voorpagina staan, aan de andere kant is er de sterke opinieafdeling, die allerhande onderwerpen uit de politiek, gezondheidproblematiek en de stad aansnijdt. En het is dé krant van de stad. Overal zie je de naam terugkomen, op de meest verassende plekken (op een oud spandoek, nu in gebruik als gordijn ergens in een township om maar wat te noemen).

Joburg is het economisch centrum van het land, en mainport voor zuidelijk afrika in het algemeen. Business draait hier 24/7, wat de stad soms het karakter van een voortrazende trein geeft. De kunst is die bij te benen.
Het feit dat The Star vier edities per dag heeft, draagt ook bij aan het gevoel van snelheid. Als ik om zeven uur binnenkom, is er anderhalf uur te gaan tot de eerste deadline voor ‘E3’, die om een uur of 12 in de kiosken ligt. Om half elf is de volgende deadline, ‘E4’ is rond half drie te koop in de hele stad.

Tot nu toe is 90% van wat ik doe nog in opdracht, maar ook voor eigen ideeën is voldoende ruimte, heb ik ontdekt. En voor nu vind ik deze manier van werken erg prettig.
Ik moet er alleen voor op gaan passen dat er geen ‘misbruik’ van me gemaakt gaat worden. Omdat ik graag mijn enthousiasme en mijn wil om te werken wil tonen, neem ik alles aan wat me gegeven wordt. Ook als dat om vier uur is. Officieel werk ik van 07.00 tot 15.00, maar ik weet dat nieuws zich nou eenmaal niet aan kantooruren houdt. En als ik dan iets krijg wat pas savonds gebeurt, dan maak ik soms werkdagen van 10 tot 12 uur. Ook komt dat soms omdat ik nog op de redactie ben om privézaken te doen, ik heb tenslotte thuis geen internet, en op de redactie is het gratis. Maar als er dan om vijf uur wat gebeurt, en iedereen is druk met zijn of haar eigen verhaal, ja, dan krijg ik het toch voor mijn neus.

Naast alleen werken voor de krant hou ik me nog op andere manieren bezig: via de krant ga ik een cursus Zulu volgen, zodat ik hopelijk eind mei een mondje spreek van de taal waar je in Joburg na Engels het meeste hebt. Plus dat ik er van overtuigd ben dat mensen veel opener zijn als je ze in hun eigen taal kunt benaderen. Al is het maar een klein beetje.
En ik ga geval bijdragen leveren aan de nederlandse website afrikanieuws.nl en volgende week ga ik met Bart Luirink praten over eventuele producties voor ZuidAfrikaMagazine (een uitgave van NiZA, de organisatie die mij hierheen gestuurd heeft).

Zo. Dit is ongeveer het verhaal wat ik de vorige keer wilde vertellen, toen internet uitviel... Het is misschien duidelijk dat ik me vandaag een klein beetje verveelde, maar zo hebben jullie ook weer wat te lezen. Ik heb nog twee verhalen die ik jullie niet wil onthouden, maar voorlopig is dit wel weer genoeg materiaal...
Die volgen dus later.